Nguyên lý hoạt động
Thang máy thông dụng hiện nay là Thang máy dùng Cáp kéo. Với thiết kế dạng này, thùng thang (cabin) được kéo lên/xuống bởi hệ dây cáp thép chịu lực. Cáp kéo (1) được gắn vào khung cabin và được choàng qua một thiết bị gọi là pu-li (2). Pu-li thực ra là một bánh xe có nhiều rãnh xung quanh để giữ cáp, và khi pu-li quay sẽ làm cáp di chuyển theo. Pu-li sẽ được trang bị một động cơ điện gọi là máy kéo (3). Khi động cơ của máy kéo quay thì pu-li quay và nâng cabin lên, khi động cơ quay theo chiều ngược lại thì cabin sẽ hạ xuống. Với thang máy không hộp số thì động cơ làm quay pu-li một cách trực tiếp, còn đối với thang có hộp số thì động cơ sẽ quay bộ bánh răng để làm quay pu-li. Thông thường thì cả hệ pu-li, máy kéo và tủ điện điều khiển (4) đều được lắp đặt tại phòng máy nằm ở trên cùng của giếng thang.
Hệ dây cáp dùng để kéo cabin được nối vào khung đối trọng (5) phía bên kia của pu-li. Đối trọng nặng tương đương với cabin và cộng thêm 50% tải. Hay nói cách khác, khi cabin chở 50% tải thì đối trọng và cabin cân bằng nhau. Mục đích của việc cân bằng này là để tiết kiệm năng lượng. Khi hai phía của pu-li có khối lượng ngang nhau thì chỉ cần thêm một lực nhỏ cũng đủ để pu-li chuyển động hướng bên này hoặc bên kia. Cơ bản thì động cơ chỉ cần thắng được lực ma sát, sức nặng phía bên kia của pu-li sẽ thực hiện hầu hết phần việc còn lại. Nói cách khác, nhờ có sự cân bằng này mà cả hệ thống luôn bảo toàn năng lượng, khi kéo cabin xuống sẽ tạo thêm năng lượng bảo tồn ở đối trọng bên trên và ngược lại. Cách hoạt động của thang cũng tương tự như một trò chơi bập bênh có tải gần ngang bằng nhau là trẻ em ở hai đầu.
Cả cabin và đối trọng chạy trên hệ Ray dẫn hướng (6) lắp dọc theo giếng thang, chúng giúp cho cabin và đối trọng không bị rung lắc, và cũng là thành phần thuộc hệ thống an toàn giúp dừng cabin lại trong trường hợp khẩn cấp.
Thang máy còn được trang bị thêm rất nhiều thiết bị an toàn để kiểm soát toàn bộ quá trình vận hành của thang một cách tự động, phòng ngừa mọi tình huống liên quan an toàn. Do vậy các thiết bị sử dụng được tính chọn rất nghiêm ngặt và chỉ có nhà chuyên môn sâu trong lĩnh vực mới đáp ứng được.